Bijzondere Toonkunst

Ik ben een proponent van de locutie “eerst het zuur en dan het zoet.” Vandaar dat ik eerst begin met een negatieve noot. Of negatief, dat is maar net hoe je het noemt en wat je ervan meeneemt; misschien is het ook eerder bitter dan zuur, maar toch.

Met dat doel dient hier een kort vertoog over de genrepolitiek in de muzikale wereld. Wat ik hiermee bedoel te zeggen is, enerzijds, dat er te veel genres zijn in de muziek, waardoor we geen idee meer hebben hoe iets te benoemen, of dat we steeds wel weer een nieuwe naam verzinnen voor een bepaald soort muziek; en dat genres een politieke werking hebben.

Het tweede punt vind ik van meer importante aard. Politiek is de continue strijd om ideeën en betekenis en muziekgenres zie ik als illustratie. Neem nu het voorbeeld—een voorbeeld, zoals u begrijpt, waar ik me aan stoor—van het muziekgenre Americana. Americana betekent in wezen typisch Amerikaans: gerelateerd aan een typische Amerikaanse cultuur. Nu kan men al aanstoot nemen aan het feit dat er zoiets zou zijn als een typische cultuur, maar daar ligt niet mijn vreze.

Neen, daarvoor moeten we bij de muzikale definitie zijn: Americana is een afgeleide van traditionele country, folk, blues (rootsmuziek) met een vleugje Indie-pop in een soort modern jasje. In wezen is het een modewoord voor iets waarbij de Nederlander spontaan zijn afgrijzen toont: country. En daar ligt het probleem. Americana is niets meer en niets minder dan een eufemisme (of meer een vorming van een "vals bewustzijn" om een kameraad te citeren): een aanduiding waardoor de muziek in een positiever daglicht zou komen te staan. En dat is dan wat ik bedoel met de politisering van muziekgenres: de mobilisatie van bepaalde groepen mensen bij het aanhoren van een bepaalde naam dan wel het plaatsen in een bepaalde categorie van een bepaalde muziekstijl. Om kort te gaan, de verbuiging of manipulatie in de representatie van een muziekstijl.

Noem ik het "Zoet" country, dan placht men af te druipen, noem ik het Americana, dan spitst men de oren! Ik hoop dat u de oren spitst, maar niet onder het mom van, het is Americana. Neen, als u de oren niet spitst wanneer ik het modewoord niet gebruik dan rest mij enkel te zeggen: ite, ite, dimittimini!

De lezer weet natuurlijk dat de zin en onzin van het hier voorgaande slechts een omhulsel is, een doel dat de middelen—zoals zo vaak—heiligt. Het moge een proeve van bekwaamheid heten wanneer u het hebt doorstaan. Daarom het volgende: Darrell Scott.

Dit fenomeen uit een muzikale familie geboren te London in Kentucky, speelde al vrij vroeg met zijn broers en vader country klassiekers op kleine podia door heel Amerika. Na enige tijd verliet hij de band, ging studeren en kwam vervolgens in het Mecca van de country—Nashville—terecht. Daar werd hij sessie artiest in het alternatieve circuit, om vervolgens zijn eigen liedjes te schrijven.

Darrell Scott is inmiddels een gevierd singer-songwriter (nog een mooie aanduiding voor een non-genre) met een aangenaam stemgeluid dat ik wil typeren als “soulful.” Vooral het eerste nummer is daar een goed voorbeeld van. Sommigen zullen bij het aanhoren Bob Dylan zeggen, of Stevie Ray Vaughan, ik zeg Darrell Scott. De muziek bevindt zich ergens op de periferie van de Blues, Bluegrass, Country en Ierse volksmuziek (en hierbij maak ik me zelf schuldig aan mijn eerste klacht, die inmiddels bijna onmogelijk te omzeilen is).